Spinoza als leidraad
‘Nadat de ervaring mij geleerd had, dat al wat zoo in het gewone leven voorkomt ijdel en nietig is […] besloot ik eindelijk te onderzoeken of er ook iets bestond dat een waarachtig goed was, […] of er iets bestond waardoor ik, wanneer ik het gevonden en bereikt had, een gestadige en hoogste blijheid eeuwiglijk zou genieten.’ Spinoza, vert. Nico van Suchtelen
Andrea Sangiacomo: “Dit is de opening van Spinoza’s Verhandeling over de verbetering van het verstand. Spinoza’s filosofie is vooral gericht op het vinden van alternatieve vormen van geluk: betrouwbaarheid, bestendigheid, deelbaarheid met anderen en duurzaamheid zijn daarbij belangrijk. Heeft hij dat gevonden? Wat kunnen wij leren van zijn zoektocht? Vandaag de dag moeten we meer dan ooit opnieuw nadenken over hoe we geluk opvatten en nastreven, niet alleen voor het bevorderen van ons welzijn, maar ook met het oog op de impact die onze individuele en collectieve acties hebben op het gehele ecosysteem. We hebben duurzamere idealen met betrekking tot onze opvatting van geluk nodig dan degenen die we tot nu toe hebben nagestreefd. Spinoza kan ons daarbij helpen. Onderzoeken hoe Spinoza ons hierbij precies kan helpen is het voornaamste doel van mijn aanstelling in Rotterdam”
Over de leerstoel Spinoza-studies
De wereld lijkt op drift geraakt en grote probleemkwesties in de huidige samenleving zetten aan tot denken. Fundamentele filosofische begrippen zoals waarheid (denk aan het post-truth debat), redelijkheid, verdraagzaamheid en kosmopolitisme (in een mondiale cultuur van toenemende polarisatie), spelen daarin een cruciale rol. Hoe leven we in een wereld die gekenmerkt wordt door grote verschillen? Hoe kijken we aan tegen de ecologische crisis? Hoe gaan we om met de democratie die onder druk staat? Het zijn onderwerpen die al eeuwen actueel zijn en waar menig denker zich over gebogen heeft. Eén van de belangrijkste voorbeelden hiervan is Verlichtingsdenker Baruch Spinoza (1632-1677). Zijn denken over bijvoorbeeld de seculiere staat en waarheidsclaims is heden ten dage uitermate relevant, terwijl onze betrokkenheid bij deze debatten omgekeerd ons begrip van Spinoza kan vernieuwen en verdiepen.
Wie bekleedden de leerstoel nog meer?
Prof. Dr. Andrea Sangiacomo 2022-heden
Prof. Dr. Henri Krop 2017-2021
Prof. Dr. Piet Steenbakkers 2004-2016
Prof. Dr. Wiep van Bunge 2000-2004
Bron: Erasmus Universiteit Rotterdam